Het gebruik van antibiotica na een tandartsbehandeling

In de mondzorg worden vaak ontstekingen aangetroffen, zoals wortelpuntontstekingen en ontstekingen aan het tandvlees. Vooral bij ontstekingen aan het tandvlees is zelfzorg essentieel en dient de behandeling regelmatig en zorgvuldig te worden uitgevoerd. De hoofdoorzaak van deze ontstekingen is vrijwel altijd bacteriën. Sommige mensen vragen zich af waarom ze moeite zouden doen met tandsteeninstrumenten, ragers en stokertjes als ze gewoon antibiotica kunnen innemen en alles weer in orde is. Maar is dat wel zo?

Antibiotica en tandvleesontsteking

Helaas werkt het niet zo simpel. Wanneer antibiotica alleen worden voorgeschreven bij een ernstige tandvleesontsteking zoals parodontitis, heeft dit geen effect. Het probleem wordt op die manier niet opgelost. Bij parodontitis is er een diepe spleet tussen tand en tandvlees waar je zelf niet bij kunt komen. Op het worteloppervlak bevinden zich tandsteen en bacteriën. Als er alleen antibiotica worden ingenomen en er geen reiniging onder het tandvlees door een mondhygiënist of parodontoloog wordt uitgevoerd, kan dit een abces (en dus pijn) veroorzaken. Het tandvlees sluit zich van bovenaf terwijl de oorzaak nog onder het tandvlees verborgen ligt. De ontsteking begint van binnenuit opnieuw omdat er nog steeds tandsteen en bacteriën in de 'pocket' aanwezig zijn. Het ontstekingsvocht kan deze keer niet weg en veroorzaakt zwelling en pijn.

Bacteriën worden resistent

Zolang de oorzaak van de ontsteking niet wordt aangepakt, blijft deze steeds terugkeren. Bovendien overleven de sterkere bacteriën die antibiotica hebben gekregen en veroorzaken zo een superinfectie. Bacteriën kunnen ook resistent worden tegen antibiotica, wat betekent dat de medicatie niet meer effectief is. Dit leidt tot een groot probleem en daarom zijn er strikte regels voor het voorschrijven van antibiotica in Nederland. Alleen artsen mogen antibiotica voorschrijven, niet mondhygiënisten. Een (huis)arts of tandarts moet altijd het recept ondertekenen.

Uitzonderingen bij aanhoudende ontsteking

Soms wordt toch besloten om de behandeling met antibiotica uit te voeren, bijvoorbeeld als de ontsteking aanhoudt of terugkomt ondanks een goede mondhygiëne en een geslaagde behandeling. Ook kan antibiotica worden voorgeschreven bij kinderen met tandvleesontsteking en botverlies, om de mond tijdelijk te kalmeren of om pijnklachten te verminderen. In geval van bloederige behandelingen bij patiënten met hartproblemen, zoals een lekkende hartklep, kan ook antibiotica nodig zijn.

Probiotica

Het gebruik van antibiotica heeft effect op de goede bacteriën in de mond en darmen. Daarom wordt steeds vaker na of tijdens een antibioticakuur probiotica voorgeschreven om de mondflora en darmflora te ondersteunen.